Nhượng quyền F&B (Food & Beverage Franchise) là hình thức thương mại cho phép một thương hiệu F&B cho đối tác (franchisee) quyền kinh doanh theo mô hình, công thức, quy trình đã được chuẩn hóa. Đây là xu hướng phát triển mạnh trong ngành F&B tại Việt Nam từ 2020–2025. Để một thương hiệu có thể nhượng quyền hợp pháp, cần đáp ứng các điều kiện pháp lý theo Luật Thương mại 2005 và các nghị định hướng dẫn.
Các văn bản pháp lý áp dụng bao gồm:
- Luật Thương mại 2005
- Nghị định 35/2006/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về nhượng quyền
- Nghị định 120/2011/NĐ-CP sửa đổi Decree 35
- Nghị định 08/2018/NĐ-CP điều chỉnh điều kiện nhượng quyền
- Thông tư 09/2006/TT-BTM hướng dẫn hồ sơ đăng ký nhượng quyền
- Nghị định 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm thương mại
Các văn bản này quy định rõ điều kiện của bên nhượng quyền, bên nhận quyền, hồ sơ đăng ký, hợp đồng và nghĩa vụ pháp lý trong suốt quá trình franchise.. Dưới đây là thông tin chi tiết về các điều kiện pháp lý để nhận nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam mới nhất mời các bạn đón đọc.
Để được phép nhượng quyền, thương hiệu F&B cần đáp ứng các yêu cầu như sau :
1. Điều kiện pháp lý đối với BÊN NHƯỢNG QUYỀN (Franchisor)
1.1. Mô hình kinh doanh phải hoạt động ít nhất 1 năm
Theo quy định, doanh nghiệp chỉ được nhượng quyền khi:
- Hệ thống kinh doanh đã vận hành tối thiểu 1 năm, chứng minh tính ổn định.
- Nếu là master-franchise từ nước ngoài: công ty cấp quyền tại Việt Nam cũng phải hoạt động 1 năm trước khi nhượng lại.
1.2. Đăng ký hoạt động nhượng quyền
Tùy loại hình, franchisor phải thực hiện:
- Nhượng quyền từ nước ngoài vào Việt Nam → Bắt buộc đăng ký tại Bộ Công Thương.
- Nhượng quyền trong nước (nội địa) → Không bắt buộc đăng ký, nhưng vẫn phải tuân thủ báo cáo và nghĩa vụ công bố thông tin.
1.3. Nghĩa vụ báo cáo và cập nhật
Bên nhượng quyền phải:
- Báo cáo định kỳ hoạt động franchise hàng năm.
- Thông báo thay đổi (thương hiệu, sở hữu trí tuệ, mô hình…) trong 30 ngày.
1.4. Tài liệu công bố thông tin (Disclosure Document)
Trước khi ký hợp đồng, franchisor phải cung cấp cho bên nhận quyền ít nhất 15 ngày:
- Hồ sơ doanh nghiệp
- Hệ thống tài chính
- Mô hình vận hành
- Nhãn hiệu – tài sản trí tuệ
- Chi phí – phí franchise
- Quy trình đào tạo – hỗ trợ
- Rủi ro trong kinh doanh
Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo minh bạch.
1.5. Nhãn hiệu và tài sản trí tuệ
Franchisor phải:
- Có nhãn hiệu đã đăng ký hoặc đang nộp đơn tại Việt Nam.
- Chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với: công thức, quy trình, thiết kế, hệ thống nhận diện,…
Đây là yếu tố quan trọng trong thị trường F&B – nơi công thức, thương hiệu là tài sản cốt lõi.
2. Điều kiện đối với BÊN NHẬN QUYỀN (Franchisee)
Từ 2018, các điều kiện khắt khe trước đây đã được bãi bỏ, đơn giản hóa hoạt động franchise.
Hiện nay, franchise chỉ cần:
- Là thương nhân hợp pháp (doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh).
- Có đăng ký ngành nghề phù hợp với ngành F&B.
- Cam kết tuân thủ mô hình nhượng quyền theo hợp đồng và hệ thống vận hành.
Nếu franchise muốn nhượng quyền lại (sub-franchise):
- Phải vận hành mô hình ít nhất 1 năm trước khi nhượng tiếp.
3. Hợp đồng nhượng quyền F&B – Những nội dung bắt buộc
Hợp đồng franchise phải lập bằng tiếng Việt, có thể kèm bản tiếng Anh.
Các nội dung bắt buộc:
3.1. Quyền và nghĩa vụ của hai bên
- Quyền sử dụng thương hiệu
- Quyền sử dụng công thức, thiết kế, bí quyết
- Đào tạo – hỗ trợ
- Điều khoản bảo mật (NDA)
- Kiểm soát chất lượng
3.2. Phí nhượng quyền
- Phí ban đầu
- Phí duy trì (management fee, royalty fee)
- Phí marketing, phí công nghệ (nếu có)
3.3. Thời hạn – chấm dứt hợp đồng
- Quy định thời hạn hợp đồng
- Điều kiện gia hạn
- Các trường hợp chấm dứt (vi phạm SOP, nợ phí, mất ATTP…)
3.4. Giải quyết tranh chấp
- Thương lượng
- Hòa giải
- Trọng tài thương mại hoặc tòa án
Hợp đồng rõ ràng giúp hạn chế rủi ro trong ngành F&B, nơi tiêu chuẩn chất lượng rất nghiêm ngặt.
4. Hồ sơ đăng ký nhượng quyền F&B
Nếu là mô hình nước ngoài hoặc mô hình nội địa muốn đăng ký, hồ sơ gồm:
- Mẫu đăng ký hoạt động nhượng quyền
- Hồ sơ doanh nghiệp
- Báo cáo tài chính năm gần nhất
- Bản giới thiệu hệ thống franchise
- Tài liệu IP (nhãn hiệu, bản quyền…)
- Mẫu hợp đồng franchise
Hồ sơ nộp qua Bộ Công Thương hoặc Sở Công Thương tùy loại hình.
5. Các giấy phép vận hành F&B cần có (cho Franchisee)
Dù nhượng quyền hay tự kinh doanh, mô hình F&B vẫn cần:
- Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm
- Giấy phép phòng cháy chữa cháy
- Hồ sơ công bố sản phẩm (nếu có)
- Giấy phép bán lẻ rượu (nếu kinh doanh đồ uống có cồn)
- Hợp đồng thuê mặt bằng hợp pháp
- Giấy phép xây dựng (nếu cải tạo lớn)
6. Xử phạt khi vi phạm nhượng quyền
Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, các hành vi sau có thể bị phạt 10.000.000 – 20.000.000 VNĐ:
- Không đăng ký nhượng quyền khi thuộc trường hợp bắt buộc
- Không báo cáo định kỳ
- Không cung cấp đầy đủ thông tin công bố
- Tiếp tục hoạt động khi hợp đồng hết hiệu lực
- Vi phạm quyền sở hữu trí tuệ
7. Lời khuyên cho doanh nghiệp F&B khi triển khai nhượng quyền
- Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu trước khi franchise
- Chuẩn hóa toàn bộ quy trình (SOP)
- Có manual về vận hành – đào tạo – kiểm soát chất lượng
- Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu thống nhất
- Tư vấn luật sư để đảm bảo hợp đồng chặt chẽ
- Công bố thông tin minh bạch để thu hút nhà đầu tư
Nhượng quyền F&B tại Việt Nam là thị trường tiềm năng, nhưng để vận hành hợp pháp và bền vững, doanh nghiệp cần
- Hiểu rõ điều kiện pháp lý
- Đầy đủ hồ sơ
- Tuân thủ quy trình đăng ký
- Bảo hộ thương hiệu
- Kiểm soát chất lượng xuyên suốt hệ thống
Việc nắm chắc các yêu cầu pháp lý không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro, mà còn tạo niềm tin với các nhà đầu tư và đối tác nhượng quyền.
Trên đây là một số thông tin pháp lý bạn để ý khi tìm hiểu về mô hình có kinh doanh nhượng quyền thương hiệu, chúng tôi bài viết này hữu ích với các bạn. Cảm ơn các bạn đã đón đọc.
